28 Mart 2013 Perşembe günü İzmir Ödemiş ilçesine Herkes İçin Mimarlık üyelerinden Didem Veryeri, İrem Sönmez’in yer aldığı bir ziyaret gerçekleştirdik. İzmir İl Milli Eğitim ile yapılan görüşmeler sonucunda Ödemiş ilçesi pilot olarak belirlendikten sonra Ödemiş İlçe Milli Eğitim Müdürü Cevdet Ünlü ve Şube Müdürü Mehmet Sakal beraberliğinde ilçeye bağlı 3 ayrı köyde yer alan atıl köy okullarını gezdik.
İlk durağımız, Ocaklı köyüydü. Ocaklı köyü, ilçe merkezine 5 km uzaklıkta 550 nüfuslu bir köy. Ödemiş genelinde olduğu gibi Ocaklı köyü geçimini büyükbaş hayvancılıktan sağlıyor. Tarıma olan ilgi azaldığından beri ilçeye göç artmış. Nüfusun azalması ve ilçenin yakınlığı öğrencilerin ilçeye yönelmesine neden olmuş. Köyde bulunan ilkokul 1948 yılında öğretime açıldıktan sonra yaklaşık 10 yıl önce taşımalı sistem ile öğrencilerin ilçeye yönlendirilmesiyle okul kapanmış. Şu an köyde bulunan öğrenci sayısı 26. Atıl durumda olan okulun parsel alanı 2438 m² bina oturma alanı ise 392m². Okulun 3 binası bulunuyor; 1 bina derslik, 1 bina ortak alan kullanımı, 1 bina da tuvaletlere ayrılmış. Yapısal olarak atıl durumda olan okulun; derslik binasının çatısımda yer yer çökmeler görülüyor. Ortak kullanım olan binanın zemininin bir kısmı çökmüş durumda. Doğramalar tamamen tahrip olmuş.
Okulun öğrenciler taşındığından beri çeşitli işlevlerle köylüler tarafından değerlendirilmiştir. Bakımsızlıktan son senelerde kullanılmayacak hale gelmiştir. Köylülere ve ilçede yaşayanlara yönelik bir işlev verilerek değerlendirilmesi düşünülüyor.
İkinci durağımız, Ovakent oldu. Ovakent, ilçe merkezine 16 km uzaklıkta 3250 nüfuslu bir belde. Dağ eteğinde yer alan bu belde de Ödemiş genelinde olduğu gibi büyükbaş hayvancılık geçim kaynağı. Pamuk ve tütün üretildiği dönemlerde beldenin nüfusu 9000’e kadar yükselmiş. Belde son yıllarda göç çok olduğu için öğrenci sayısında azalma yaşanmış. Bunun üzerine yakın iki mahallenin birleşmesiyle Kemal Atatürk okulu eğitime kapatılmış. Beldede atıl durumda bulunan okul, Kemal Atatürk İlk Öğretim Okulu, 1960’larda eğitime açılmış. Okul yaklaşık 5 yıldır eğitim vermiyor. Şu anda okulun bir dersliği halk eğitim merkezi olarak kullanılıyor. Okul yapısal olarak fazla hasarlı gözükmezken bakımsızlıktan tahrip olmuş durumda. Okul binası 2 katlı ve yığma bir yapıdan oluşuyor. Okulun bahçesinde tuvalet olarak hizmet veren küçük bir yapı ve kömürlük olarak hizmet veren başka küçük bir yapı bulunuyor.
Bölgeye hizmet veren bir Özel Meslek Eğitim Merkezi yapılması İlçe Milli Eğitim Müdürü ve muhtar tarafından isteniyor. Bölgedeki engellilere yönelik eğitim veren kuruluşların azlığı sebebiyle atıl durumda olan okulun bu şekilde değerlendirilmesi düşünülüyor. İl merkezine en uzak ilçelerden biri olması dolayısıyla Ödemiş kendi ilçesine ait engellilere yönelik eğitim alanlarına sahip olmayı istiyor.
Son olarak Çayır köyü ilkokulunu ziyaret ettik. Çayır köyü, ilçe merkezine 40 km uzaklıkta 650 nüfuslu bir köy. Yüksek rakımda yer alan köyün genel geçim kaynağı kiraz ziraati. Köyde tarım devam ettiği için diğer köylerden farklı olarak nüfus azalmıyor, artıyor. Köyde göçün olmaması nüfusun düzenli oranlarla artması, varolan ilkokulun yetmemesine neden oluyor. Çayır köyü ilkokulu, 1968 yılında eğitime başlamış. Şu anda olan öğrenci sayısı 72. Bunların 41’i 1. Sınıf öğrencisi. Büyük sınıflarda daha az öğrenci olsa da her geçen sene daha fazla öğrenci kayıt oluyor. Okulun 1 derslik binası, 2 lojman binası ve 1 tuvalet binası mevcut. Derslik binasında 2 adet derslik bulunuyor. Öğrenci nüfusunun fazla olmasından dolayı sınıflar küçük geliyor. Köyde birleştirilmiş sistemle eğitim verildiği için 2 derslik öğrencilere yetersiz kalıyor. Lojman binalarından bir tanesi okul öncesi eğitim verirken diğeri haftada 1 gelen doktorun hasta görmesi için kullanılıyor. Okulun oturduğu parsel alanı 2666 m² binaların oturduğu alan ise 267 m². Yapısal olarak hasar gözükmeyen bu yapılar zamanla yıpratılmış.
Okulun öğrencileri ve geleceği için okulun büyütülmesine yeni dersliğe ihtiyaçları var. Önümüzdeki öğretim senesine daha fazla öğrenciyle yeni dersliklerle başlamak istiyorlar. Okulun arka bahçesinde olan boşluğa yeni derslik yapılması ön görülüyor.
