“Gönüllülük” Konuşmacılar: Alper Akyüz, Mehmet Alper Şentürk
5. yıl etkinliklerimiz kapsamında gerçekleşen “Gönüllülük” başlıklı Buluşma #2, 7 Mart 2017 Salı günü Alper Akyüz ve Mehmet Alper Şentürk’ün konuşmaları ve sonrasında soru-cevap-tartışma bölümüyle iki bölümden oluştu.
Akademisyen Alper Akyüz’ün gönüllülük kavramına kuramsal açıdan bakan sunuşunun ardından Toplum Gönüllüleri Vakfı’ndan Mehmet Alper Şentürk saha deneyimlerinden örneklerle beslediği bir konuşma gerçekleştirdi.
Alper Akyüz, bilginin demokratikleşmesi ve kamusallaşması için üniversite dışına, kamusal alana daha fazla çıkılması gerekliliğini belirterek başladığı konuşmasında, gönüllülük kavramının görünmezliğine ve kavramın muğlaklığına değindi. Çok desteklenen bir emek biçimi olmasına rağmen gönüllü olan kişi ünlü ve zengin biri değilse ya da reklam amaçlı bir gönüllülük yapılmıyorsa, gönüllünün görünmez olduğunu belirten Akyüz, bu emeğin ekonomik olarak da görünür olmadığını, toplumsal siyasal bir mesele olarak ele alındığını, devletin kamusal hizmetlerin karşılanması için sivil toplum kuruluşlarına bıraktığı bir alan olarak da eleştirildiğini söyledi. Nerede başlayıp nerede bittiği, aktivizm ile karşıtlığı, politik ve pasif olarak ayrımı, kurum ve gönüllü arasındaki ilişkiler, stajdan farkı, motivasyon farklılıkları gibi muğlak noktaları dile getiren Akyüz, değerlendirmeler yapabilmek için ölçümler yapılması gerektiğini belirtti. Ölçme yöntemlerinden ve teşvik yasalarından örnekler verilen konuşmada, gönüllülükteki sınıfsal ve cinsiyet eşitsizliklerine, “boş zamanın disipline edilmesi” yaklaşımı üzerinden genç ve işsizlere yarar sağlama, beceri kazandırma amaçlarına ve gönüllünün duygusal emeğine değinildi. Konuşma “gönüllü sendikası olması tartışılamaz mı?” sorusu ile son buldu.
Mehmet Alper Şentürk saha deneyimleri ile desteklediği konuşmasına, gönüllüğün herkese göre başka bir tanımının olduğunu ve ne yapıldığından çok nasıl yapıldığının işin tanımını değiştirdiğini söyleyerek başladı. Bir takım temel rahatsızlıklar, memnun olmama halleri üzerinden gönüllüğe başlandığını söyleyen Şentürk, çözüm üretme isteğinin her zaman iyi sonuçlar vermediğini, bu noktada düşülen en önemli yanlışın insanların neye ihtiyacı olduğunu varsaymak olduğunu belirtti. Gönüllülerin farklılaşan motivasyonlarının süreç içerisinde de değiştiğinden söz eden Şentürk, gönüllüğe dayanan işlerin şeffaflık, ortaklaşma, hesap verilebilirlik gibi değerleri olması gerektiğini savundu. Şentürk konuşmasının devamında farklı ölçekteki gönüllü organizasyonları için adalet duygusu, güven, fırsat eşitliği gibi konuları gözeten farklı karar alma yöntemlerine ve katılım mekanizmalarına sahip yapıların oluşturulmasına ve bu yapıların kesin doğruları olmaması, kendini yeniden değerlendirebilmesi gerekliliğine değindi.
Soru-cevap bölümününde gönüllüğün nasıl ortaya çıktığı, insanlara nasıl ulaşıldığı, bahsedilen şeffaflık, ortak karar mekanizmalarının nasıl işlediği üstüne tartışmalar gerçekleştirildi. Buluşmanın ses kaydını aşağıdaki bağlantıdan dinleyebilirsiniz.
Serinin bir sonraki buluşmasında 30 Mart 2017 Perşembe akşamı akademisyen Pelin Tan ve mimar Hayriye Sözen “Ertesi Günün Emeği” başlıklı bir konuşma gerçekleştirecek. Buluşma yine Studio-X İstanbul’da saat 19.00’da.
*Alper Akyüz (Yrd.Doç.Dr.) 1972 yılında Ankara’da doğdu. Lisans ve yüksek lisans eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak Mühendisliği bölümünde, doktora çalışmasını ise ‘İş ortamında toplumsal özne – Türkiye’de konu temelli Sivil Toplum Kuruluşlarında profesyonel çalışanların anlamlandırma ve emek süreci’ başlıklı çalışmasıyla Bilgi Üniversitesi Organizasyon-Yönetim programında tamamladı. Üniversite eğitimi sırası ve sonrasında AEGEE (Avrupa Öğrencileri Genel Forumu), TEMA Vakfı, Tarih Vakfı, Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği ve Yeşil Düşünce Derneği gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarında ve Yeşiller hareketinde sivil toplum ve yurttaşlık, insan hakları, çevre, gençlik, eğitim ve Avrupa Birliği alanlarında gönüllü ve profesyonel olarak çeşitli çalışmalarda bulundu. Gönüllülük, insan hakları, Avrupa Birliği, örgüt yönetimi, AB Fonları, iletişim, eğitmen eğitimleri gibi çeşitli konularda serbest eğitmen olarak çalıştı ve STK’lar, kapasite geliştirme ve ağlar konusunda araştırma çalışmalarında bulundu. 2003 yılından bu yana İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Çalışmaları Merkezinde eğitim programı koordinatörü ve eğitmen olarak çalışmakta olan Alper Akyüz, 2014 yılından bu yana Sosyal Projeler ve STK Yönetimi Yüksek Lisans Programı Direktörü olarak görev yapmaktadır. Öğretim üyesi olarak lisansüstü düzeyde ‘STK’lar için Örgüt Kuramı ve Örgüt Yönetimi’ ve ‘STK’lar için Fon Kaynakları’, lisans düzeyinde ise ‘Çevre/Ekolojide Güncel Konular’, ‘Etik ve Yaşam’ ve ‘AB Fonları ve Projeleri’ başlıklı dersleri vermektedir ve çeşitli konularda yayımları ve çevirileri bulunmaktadır.
*M. Alper Şentürk, Çankaya Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümünden 2010 yılında mezun olmuştur. Üniversite öğrenimi boyunca International TOG, Synergy Group, GSGM, UN gibi kurumlarda eğitmenlik yapmış, sivil alanda farklı kurum ve kuruluşlarda gönüllü faaliyetlerde yer almıştır. 2010 yılından bu yana Toplum Gönüllüleri Vakfı’nda profesyonel olarak çalışmaktadır.