“Ertesi Günün Emeği” Konuşmacılar: Pelin Tan, Hayriye Sözen
5. yıl etkinliklerinin buluşmalar serisi kapsamında gerçekleşen “Ertesi Günün Emeği” başlıklı Buluşma #3, 30 Mart 2017 Perşembe günü Pelin Tan ve Hayriye Sözen’in konuşmalarını ve ardından soru-cevap-tartışmaları içeren iki bölümden oluştu.
Akademisyen Pelin Tan mimarlıkta emek ve iş meselesini tartışmanın yolları üzerine bir konuşma yaparken, mimar Hayriye Sözen kendi iş deneyiminden örneklerle emek konusuna dair görüşlerini aktardı.
Pelin Tan, sanat alanında emek ve iş başlıklarını tartışmanın daha rahat olduğunu ancak mimarlık alanında bunu yaparken zorlandığını belirterek sözlerine başladı. Esnek emek etrafında prekaryalaşan mimarlara kaba bir kapitalist ilişki dışından bakılıp bakılamayacağını soran Tan, “inşaat yapmak zorunda olunan bir alan olmayan” mimarlıkta, özellikle 1990’larda yaşanan ekonomik kriz sonrası farklı işler deneyen Avrupalı gruplardan örnekler verdi. Tan ayrıca Avrupa’daki örneklerden çeşitli biçimlerde farklılaşan Japon ve Taylandlı grupların, “araştırma mimarlığın ana unsuru olabilir mi?” sorusu etrafında gerçekleştirdikleri üretimlere değindi. Konuşma Pelin Tan ile Bülent Tanju’nun Mardin Artuklu Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde birlikte yürüttükleri “Mimarlıkta Emek Koşulları” adlı yüksek lisans dersinin üretimlerinin aktarılmasıyla sona erdi.
Hayriye Sözen, uzun süre mimari ofislerde ve şantiyelerde geçirdiği deneyimleri ile kendi işini yapmaya başladığı andan itibaren yaşadığı tecrübeleri karşılaştırarak konuşmasına başladı. Sözen, ofislerin küçük de olsa kendi içlerinde bir sömürü düzeni oluşturduğundan ancak bu düzende insanın mutlu da hissedebileceğinden ve düzgün bir hayat yaşamak adına ofisten ayrıldığı noktada zaman içerisinde önceden sıkıldığı şeylerden sıkılmayan, olanaklar ve zorunluluk etrafında iş yapar hale geldiğinden. Kazdağları, Selimiye ve Cunda’da yaptığı işlerde yerel ya da dışarıdan gelen ustaların bilgileri ile gelişen süreçlerden örnekler gösterdi.
Mimarlığın ölçek ve karar verme ilişkileri, kendi için ve başkası için yapılan emekteki farklılaşmalar, farklı grupların emek tanımları, Arendt’in ideal emek tanımı, marjinal hareketler içinde bile görülebilen erken kapitalizm yapıları üzerine tartışılan soru cevap bölümüyle buluşma sona erdi.
*Pelin Tan, Ankara Üniversitesi DTCF’si Sosyoloji bölümü 1996 mezunu. 1997 – 2000 arası Boğaziçi Üniversitesi Felsefe YL programında bulundu. Doktora tezini İTÜ Sanat Tarihi programında tamamladı (DAAD-Humboldt Üniv. Sanat Tarihi). Tan, Berlin Teknik Üniversitesi – Sanat Tarihi (2005-2006), Nürenberg, Mimarlık ve Kentsel çalışmalar master programında misafir öğretim üyesi olarak ders verdi (2008). Japon Vakfı araştırma bursu ile Osaka Üniversitesi, Kentsel Araştırma Merkezinde bulunarak sanatci ve mimarlik kolektifleri uzerine alan arastirmasi yapti. 2013’den bu yana Mardin Artuklu Universitesi Mimarlik Fakultesi ogretim uyesi Tan, Hong Kong Polyteknik Universitesi, Tasarim Okulunda arastirma profesoru olarak gorev yapti (2016) ve HK Tasarim Vakfi arastirma bursu ile Pearl River Delta bolgesinde altyapi ve emek kavramlari baglaminda alan arastirmasini surdurmekte. Tan, Sasskia Sassen ve Edgar Peterse tarafindan editorlugunu yaptigi kent raporunun yazarlarindandir (www.ipsp.org). Climates: Architecture and the Planetary Imaginary, Urgencies of Architectural Theory, Didier F.Faustino Vortex Populi, Promiscuous Encounters gibi kitaplarda guncel mimarlik kuramina dair yayinlari vardir. Tan, Adhoraksi Istanbul (1.Istanbul Tasarim Bienali, 2012), Adhocrasi Athens sergilerinin es-kuratoru ve 1.Wuzhen Mimarlik Bienali (2018, Cin) kuratoryel ekibindedir.
*Hayriye Sözen, 1971 yılında Ankara’da doğdu. 1989-1993 yılları arasında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlık eğitimi aldı. Yüksek lisans eğitimini “Mimarlıkta Zaman” başlıklı teziyle 1996 yılında yine İTÜ’de tamamladı. 1993-2002 yılları arasında Mimarlar ve Han Tümertekin Ltd’de çalıştı. 2002’den 2012’ye kadar farklı ekiplerle ve bağımsız olarak işler yaptı. Mimari üretimine 2012 yılından itibaren HS Mimarlık ofisinde devam ediyor, çeşitli üniversitelerin tasarım stüdyolarında jüri üyesi olarak yer alıyor ve atölye çalışmalarına katılıyor. Bu çerçevede, 2006 ve 2012 yılları arasında Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde proje stüdyosu yürütücülüğü yaptı. Bozcaada Mimarlık Buluşması 2007 toplantısında ve Bir Yerleşme Müzakeresi: EV başlıklı sergide yer aldı. 2009 yılında Kent Düşleri projesi kapsamında Lusid atölyesi yurütücülerinden biri oldu. 2012 yılında yapılan Birinci İstanbul Tasarım Bienali “Adhokrasi” sergisinde İçkin Tanıklık başlıklı çalışmasıyla yer aldı. Protel Binası adlı projesi 2015 Arkitera İşveren Ödülü’nü aldı ve 2016 yılında EU Mies Awards’a aday gösterildi.